San Juan - what is this? San Juan - czy w ogóle istnieje?

The delivery of my e-mail failed. The addressee doesn’t exist. How is it possible? I know it does exist!!? I’m trying to find another e-mail address but there is only one on the Internet. In this situation, I have to take a risk and go to San Juan without the confirmation that the place, I want to visit, exists. San Juan is located between two towns – Gracias and La Esperanza.  Although it is only 150 km I had six changes before I managed to reach my destination. 

The funny thing is that I had been nearby this town two weeks ago. But I didn’t know there was anything interesting there (actually, I had no idea that San Juan ever existed). When I was in Tela I came across a blog written by a woman from Poland who spent in San Juan her best day in Honduras (a nice change after experiencing a lot of unpleasant things in this country). I found more details about this place in Lonely Planet and started wondering how it was possible that it had escaped my notice. I decided to go back there immediately. According to the information, I could go on a horse riding trip to the mountains through the dark forest and see the waterfalls shrouded in secrecy. I could also listen to incredible stories about ghosts and pay a visit to the coffee farm to learn about the process of making one of the best coffee in Honduras. And at the end, I could have a rest in a friendly atmosphere  in a cheap room and devour typical Honduran food. And what is more, I could experience all these things without spending a fortune. 

I knew I shouldn’t trust my guide book so I wanted to make sure if that organisation still existed. Because my e-mail hadn’t been delivered, I had to check it by myself. I couldn’t help thinking about a horse riding trip to the mountains. I must go there no matter what. If I had any problems – if there was no San Juan, I could go back to Gracias which I had been to before.

It took me 1,5 hour to go to San Juan from La Esperanza. It was the distance of 36 kilometres. (in comparison to Honduran public transport, Polish State Railways are like Japanese Shinkansen). But I was taken directly to Dona Gladys’ house- the founder of the organisation and I felt relieved that this place really existed. No sooner had I sat in the armchair I was informed that no tourist had paid them a visit for four years and that a lot of things had changed here. There were no places for visitors. The horses were no longer used for trips because they worked in the fields. 

The only thing I could do was to stay in the hotel which cost three times as much as I expected and a trekking (much more expensive that my guide book claimed) Moving swiftly along, as they say. I got used to it. I wished I hadn’t come here because I could have been in another place and experienced more interesting things. But there was nothing I could do about it.

San Juan appeared to be a really nice town where me and my camera felt safe. And I saw the most beautiful Parque Central in Central America.

In Guatemala, I learned that a bookshop or office worker can work as a teacher so a taxi driver who was a guide shouldn’t be a surprising phenomenon. To my surprise, it was so. In the morning I was ready for my adventure, ready for several dozen of kilometres, sweating and muscle soreness even in my ears. But ...it turned out my guide had to work (coffee harvesting in progress). Just before I managed to vent my anger, Mrs Gladys told me her friend, who knew the area well, would go with me. Ok. I just wanted to have a good guide who would tell me a lot of interesting facts and stories and go miles with me. She forgot to tell me what my guide’s real job was. When I got into his tuk-tuk, it was clear to me that he was a taxi driver. In my mind, I found an explanation to this fact. Nowadays, it is difficult to make the ends meet as there aren’t many tourists so he had to find another source of income. Soon.... I hit the wall again. It turned out my taxi-guide had never seen the waterfalls and had no idea how to get there. We were wandering around the forest, wading in the mud and rivers. Honestly, I was apprehensive about getting lost. I felt furious. I didn’t have to pay for something I could do on my own. I can lost my way and I can do it perfectly free of charge. 

With difficulty, we found the waterfall. At the information board, there was a short note about the cascade and its legend. What legend? I didn’t find out as my guide had no idea about it. He just told me there were many old legends about this area. We were about to come back when Gabriel’s phone rang. The real guide – coffee picker called him and told him there was another waterfall in the upper part of the mountains. Surprise! So there we go again. Gabriel had no idea where that place was. Bushes, rivers, mud. Finally, we came cross the second waterfall with a legend. I didn’t bother with asking about it. So tired of that trip I was that I didn’t refresh my feet in the water pool. The guide was delighted with the view. ‘I have never been here. It’s beautiful. Today, I am a tourist, too.’ he said boastfully.

Okey. ‘But why am I paying for that’ I asked. If I earned money for sightseeing I would be rich. I tried to explain to Gabriel that I felt really sorry as I had been cheated. It’s what I felt. I wouldn’t have gone on that trip if I had known I didn’t have a real guide. I could hire a taxi driver on my own to drive me around the area(well, I would have preferred to pay Gabriel directly without any agents). No real trekking. Gabriel told me he wasn’t got used to walking  and wasn’t able to walk all day. Great! Having no choice, I got into his tuk-tuk. 

A coffee farm was the next part of my trip. Unfortunately, they hadn’t been informed about my visit so nobody came. Gabriel was doing his best to find another coffee plantation where there would be somebody who would show me how to make coffee. So, we were driving from one farm to another. Gabriel was going out of his way to make my mood better. I felt pity for him as it wasn’t his fault. I had a grunge against the owner of the organisation as she was the person who had cheated on me. She had taken my money and held him responsibility for all that mess.

Coffee

Finally, we found the farm the owner of which showed me around. He showed me the place where they ground coffee seeds and store them. He also explained me the process of making coffee. And started asking questions about Poland. I think they should pay me for lectures about Poland, Polish politics and economy (maybe I should get funding from UE?).

After that, we went to the highest summit of San Juan to admire the views. It took us only a half an hour to get there. No trekking. So fed up I was that I didn’t feel like being disappointed. We had a really nice lunch admiring the clear blue sky and the greenness of the Valley. Gabriel tried to compensate me for Mrs Gladys’ nasty behaviour. Thanks to him, the day wasn’t so bad. 

When it comes to San Juan, there aren’t many things to do here. No surprise that there aren’t any tourists here. I feel sorry for the girl who wrote that she spent here the best day in Honduras. I don’t want to know what had happened to her before she discovered ‘that wonderful place’. When it comes to me, San Juan was the biggest disappointment I had experienced during my journey. If you still want to see San Juan, I have Gabriel’s phone number. I was his first tourist so he should be a better guide next time.

I znów mail zwrotny: poczta nie może zostać dostarczona. Brak adresata. Jak to brak adresata, pytam, skoro adresat jest?! Próbuję znaleźć inny adres mailowy, ale tylko ten jeden widnieje na stronach internetowych. No nic, muszę ryzykować i jechać bez potwierdzania istnienia organizacji, ze względu, na którą wybieram się do małej miejscowości San Juan, leżącej między Gracias a miastem La Esperanza. Do San Juan docieram z sześcioma przesiadkami (a to zaledwie około 150km). A najlepsze, że ponad dwa tygodnie temu byłam w tych okolicach. Nie wiedziałam jednak, że w San Juan może być coś interesującego (nie miałam pojęcia, że w ogóle jakieś San Juan istnieje). 

San Juan pod wieczór

Dopiero w Teli natrafiłam na blog Polki, która po licznych nieprzyjemnych przeżyciach w Hondurasie, w San Juan przeżyła swój najlepszy dzień. Doszukałam się w Lonely Planet dokładniejszych informacji i faktycznie zastanawiałam się, jakim cudem mogło to wcześniej umknąć mojej uwadze. Postanowiłam, że muszę wrócić w te okolice i skorzystać z atrakcji, jakie oferuje tam oferują. Według oficjalnych informacji mogłam za nieduże pieniądze wybrać się na całodzienną przejażdżkę konną w góry, przedzierać się przez mglisty las, dotrzeć do, owianych tajemnicą i legendą wodospadów, wysłuchać niesamowitych historii o duchach, a ponadto odwiedzić farmę kawy i dowiedzieć się więcej jak powstaje jedna z najlepszych „małych czarnych” w Hondurasie. A potem wypocząć w rodzinnej atmosferze, w niezwykle tanich pokojach, zorganizowanych przy domu założycielki organizacji i zajadać się typowym, domowym hondureńskim jedzeniem, też zresztą za grosze. Znając już na tyle mój przewodnik, i wiedząc, że w 100% ufać mu nie mogę, wolałam jednak mailowo dopytać się czy aby na pewno organizacja nadal istniej. 

Powroty ze szkoły

Skoro jednak poczta niedostarczona, nie było innej rady jak sprawdzić osobiście. Wyprawa konna w góry nie dawała mi spać po nocach. Po prostu musiałam tam pojechać. Pocieszałam się, że w razie, czego (w razie gdyby San Juan w ogóle nie istniało, co z Lonely Planet jest możliwe), w odwrocie mam niedalekie i znajome Gracias,. Ostatni dystans 36 km pomiędzy La Esperanzą a San Juan, pokonałam wraz z busikiem w półtorej godziny! (Nasze PKP to przy tym japoński Shinkansen). Zostałam jednak podrzucona pod same drzwi mieszkania Doni Gladys, założycielki organizacji i odetchnęłam z ulgą, gdy okazało się, że organizacja jednak istnieje. Ledwo jednak klapnęłam z ulgą na fotel, dowiedziałam się, że jako, iż co najmniej od czterech lat nie mieli tu żadnego turysty, pewne rzeczy uległy zmianie. Miejsca, które onegdaj przeznaczone były dla przyjezdnych są zajęte, a konie, dla których tu przyjechałam, pracują i nie mogą być użyte do wycieczki. Został mi hotel, który kosztował ze trzy razy tyle, co miały kosztować tu noclegi i wyprawa piesza (też znacznie droższe niż informował o tym przewodnik). No trudno. Tak bywa i zdążyłam się do tego przyzwyczaić. 

Parque Central

Trochę żałowałam, że tu przyjechałam, bo mogłam w innym miejscu ciekawsze przygody przeżywać. Stało się! San Juan okazało się sympatyczną mieściną, po której swobodnie mogłam poruszać się z aparatem na wierzchu. W miasteczku natknęłam się też chyba na najpiękniejszy Parque Central w całej Ameryce Centralnej. No, ale to by było na tyle. Już w Gwatemali dowiedziałam się, że nauczycielem może być pani z księgarni czy sklepu z materiałami biurowymi, więc taksówkarz w roli przewodnika też specjalnie nie powinien mnie zdziwić. Mimo wszystko jednak zdziwił. Rano, gdy stawiłam się w umówionym miejscu, czekając na początek mojego trekkingu, licząc na dziesiątki przemierzonych tego dnia kilometrów, litry wylanego potu, zakwasy mięśniowe nawet na uszach, okazało się, że jednak przewodnik musi pracować (zbiór kawy w toku) i iść ze mną nie może. Nim jednak zdążyłam się zapowietrzyć ze złości, pani Gladys oświadczyła, że skontaktowała się ze swoim znajomym, który świetnie zna okolice (przynajmniej tak mnie zapewniała) i on ze mną wybierze się na wycieczkę. Ok, pomyślałam, dla mnie nieistotne, kto, ważne, żeby był dobrym przewodnikiem, opowiedział mi wiele ciekawych historii i przemierzył ze mną te miliony kilometrów. Nie zostałam jednak wtajemniczona w szczegóły zawodu mojego przewodnika, choć po tym jak wsiedliśmy do jego tuk-tuka, spokojnie mogłam się domyślić. Wiadomo jednak, że jak turystyka upadła, to ludzie muszą sobie jakoś radzić, więc nic dziwnego, że zajął się czymś innym, by zarobić na życie. Schody zaczęły się jednak, gdy okazało się, że nigdy w życiu nie był na pobliskich wodospadach i nie ma pojęcia jak tam dotrzeć. Przedzieraliśmy się przez chaszcze i rzeki, błota i krzaki, a ja coraz bardziej obawiałam się, że zabłądzimy. Złościło mnie, że musiałam zapłacić za coś, co spokojnie mogłam zrobić sama. Świetnie sama potrafię się zgubić i to naprawdę za darmo. 

Kaskada

Z trudem dotarliśmy do wodospadu. Na tablicy przeczytałam krótką notatkę, że z miejscem tym związana jest pewna legenda. Jaka? Tego się już nie dowiedziałam, bo przecież przewodnik, który nie był przewodnikiem, nie znał jej. Ograniczył się do stwierdzenia, że w okolicy krąży mnóstwo starych legend. No, tak…Już zaczęliśmy się wycofywać, gdy zadzwonił telefon Gabriela. Dzwonił prawdziwy przewodnik, który w tej chwili wcielał się w rolę zbieracza kawy, informując, że wyżej jest jeszcze jeden wodospad. No też ci niespodzianka! Idziemy, tyle że Gabriel nie ma pojęcia którędy, wiec znów mamy powtórkę z rozrywki: rzeki, chaszcze, krzaki. Jest drugi wodospad, przy nim legenda. Nawet już o nią nie pytam. Nawet już mi się nie chce schodzić w dół, by pomoczyć nogi w baseniku. Przewodnik jest zachwycony widokiem. „Nigdy tu nie byłem. Pięknie tu jest” – zachwyca się. – „Dziś ja też jestem tu turystą” – oznajmia. No dobra, tylko, dlaczego ja tylko za to płacę, pytam. Gdybym zarabiała za to, że zwiedzam, byłabym milionerką, myślę sobie. Tłumaczę Gabrielowi, o co chodzi, że jest mi po prostu przykro, że nie zostałam poinformowana, a właściwie, że zostałam oszukana, bo tak właśnie się czuję. 

Zbieraczki kawy

Nie poszłabym na tę wycieczkę, gdybym wiedziała, że nie ma prawdziwego przewodnika. Sama mogłam sobie wynająć taksówkarza, który by mnie woził, bo na tym się skoczyło. (Zresztą wolałabym zapłacić bezpośrednio Gabrielowi, na którego brakach wszystko spoczywało, z ominięciem zbędnych pośredników). Gabriel mi wyjaśnił, że jako, iż nie jest przewodnikiem, nie jest też przyzwyczajony do chodzenia i nie da rady przemierzać wielu kilometrów. Pięknie, pomyślałam, a mówiłam przecież właścicielce, że skoro nie mogę konno, to przynajmniej trekkingu porządnego potrzebuję. Zrezygnowana wsiadłam do tuk-tuka. Po wodospadach przyszedł czas na farmę kawy. Niestety na farmie nic o tym nie wiedzieli i nikogo nie było. 

Maszynka do mielenia kawy

W związku z tym, Gabriel wychodził z siebie, by znaleźć inną posiadłość, w której ktoś mnie oprowadzi i wyjaśni jak przebiega proces powstawania kawy. I tak jeździliśmy od farmy do farmy, Gabriel dwoił się i troił, aż mi się żal go zrobiło, bo to przecież nie jego wina, że tak się sprawy potoczyły. Chłopina chciał po prostu zarobić, a że trafiła się okazja, to z niej skorzystał. Żal miałam do założycielki organizacji, że tak mnie przerobiła. Zgarnęła kasę, i to nie małą, i całą odpowiedzialnością obarczyła bogu ducha winnego tuk-tuksiarza. W końcu jednak trafiliśmy na farmę, której właściciel mnie oprowadził i wszystko wytłumaczył. Pokazał gdzie się kawę mieli, gdzie trzyma, co się z nią robi dalej, a potem zaczął wypytywać o Polskę. Chyba to mi powinni byli zapłacić, za prelekcję, dotyczącą narodu polskiego, polskiej polityki i gospodarki (a może o jakieś dofinansowanie z unii powinnam się ubiegać?) A potem ruszyliśmy na szczyt San Juan, by popodziwiać widoki. Szczytów to miałam tego dnia nadto, zwłaszcza „naciągactwa” i „oszustwa”. Droga na ten z widokami trwała zaledwie pół godziny. 

Świeżo zebrana kawa

Trekking tego dnia był żaden. Nie miałam już nawet siły być rozczarowana. Zjedliśmy jednak z Gabrielem przyjemny lunch, podziwiając błękit nieba i zieloność dolin. Chłopak starał się jak mógł, żeby wynagrodzić mi nieładne zachowanie pani Gladys. Dzięki niemu, mimo wszystko, dzień był naprawdę przyjemny, choć tak naprawdę atrakcji w San Juan nie ma żadnych. Nie dziwię się, że turystyka tu upadła. I współczuję dziewczynie, która właśnie tutaj spędziła swój najlepszy dzień podczas całego pobytu w Hondurasie. Wolę nie wiedzieć jak mijały jej inne dni. 

Młoda mieszkanka San Juan

Dla mnie bowiem pobyt tu okazał się największym rozczarowaniem mojej dotychczasowej podróży. W razie jednak, gdyby ktoś się chciał się do San Juan wybrać. Mam namiary na Gabriela. Na mnie przerobił swój pierwszy raz, jako „przewodnik”, wiec kolejne razy będą już tylko lepsze.