If I think about a birthday…. Jeśli myślę o urodzinach, to...

What associations do you have with a ‘birthday’ word? What is the first thought that comes to your mind? A birthday cake with candles, gifts, a surprise party, a meeting with friends, a dinner with relatives? If you have thought about these things, it means we are living in two different realities. A birthday in my version is the visit to the immigration office, to the dentist and to the centre for homeless children unwanted by their parents.

Tegucigalpa? – a ticket collector is shouting at the terminal in La Esperaza. I am nodding. He has grabbed my backpack and is carrying it to the bus. ‘Wait!’ I am shouting. ‘I want to go there but in two hours’ I said. ‘Ok, you can leave your luggage in the office, it will be better for you to visit the town centre’  the man said. For such moments I love Central America. I have left my bag at the stranger’s hands and headed to the city centre to look for an ATM and a gift for the people I was going to visit. Well, I am going to the couple from Switzerland I had met a few days before while I was trekking In Celaque National Park. Although  our chat lasted 15 minutes, they promised me to help with extending my visa. I decided to accept their offer. And what’s more, I was to celebrate my 32^nd birthday with them.

The street of Tegucigalpa

‘I have to get off in Colognia San Miguel’ I say to the ticket inspector while he is going through the aisle to get fares from passengers. “Where?” he asks. I repeated the name of my destination. ‘This bus doesn’t go there.’ he says. ‘How come?’ I am terrified. Tomas gave a clear instruction concerning my transfer to the capital. According to him, 13 kilometres from the capital, there is Colognia San Miguel that is a place where they live. Before my departure, the drive told me not to worry. So again, I say to the man that the driver  was informed about everything. The ticket collector seems to be surprised and starts laughing. He is trying to convince me that such a place doesn’t exist. I don’t understand why he is laughing. I stand up and run to the driver. I ask him If he knows where Colognia San Miguel is?’ He nods and tells me not to worry. So I am not worrying any more. Hardly can I deter myself from poking my tongue at the ticket collector. I have been relaxing for two hours. My holy peace has been disturbed by the driver asking a woman getting on the bus if she knows where Colognia San Miguel is. My eyes become larger. The woman has sat in the seat behind me. Shyly, I am trying to confirm my apprehension. It appears my hearing is perfect. I didn’t misunderstand. She has no idea where this place is. ‘Great ‘ I think „Now what?’ After a half an hour, the driver announces loudly that we have just reached my destination. ‘ Are you sure? ‘ I ask as the only thing I can is the2 two lane streets. He tells me that this is the right place and shows me a notice board. ‘But there is nothing here, I don’t know where to go’. The driver and his assistant are standing in front of the bus and trying to help me. It seems to me  they don’t want to abandon me here. I have a brainstorm! ‘I have my friend’s phone number…’ I shout ‘but I don’t have a mobile’ I add quietly. The assistant takes his phone and dials the number. He gives me the mobile. ‘Tomas! Tomas’ I am shouting because of the noise it is hard to understand the person on the other side of the phone. First, somebody tells me it is a wrong number. Then, there is a silence. The situation is getting more interesting minute by minute. The bus has pulled over and is parked at the hard shoulder. All passengers are waiting inside and staring at the crazy tourist who doesn’t know where to go. I check the number once again as I remember Suza telling me that the number on the business card is wrong. I’ve got it! the numbers are reordered. I make a call again. Yes! I can hear Tomas’s voice. I hand the phone to the assistant and Tomas explains them where to go. We get on the bus again. after 10 minutes, I am in the right place. The whole family is waiting for me. It turns out my new friends have two children. 

Colognia isn’t a district of the city as I thought. It is an area situated in the forest which belongs to Girasol association. They organise camps for orphans. Suza and Tomas live in the house belonging to the organisation. They came to Honduras 2,5 years ago to help children. Suza serves dinner for me. ‘If you are hungry or thirsty – the fridge is over there. Help yourself’ – Tomas informs me. ‘Here it is your room’. They tell me about our schedule for tomorrow. In the morning, the visit to the local school in Casa Alianza. It is the centre for children and it is a part of a bigger project in Central America aimed at helping them. They are going to take me there to show me the kids and to see how their life looks like. Then we will visit the immigration office. Although I am being bitten by bugs at night, this time I really don’t mind it.

*

‘I would like to extend my visa’ I inform a lady sitting at the desk. She gives me a form to fill in, tells me to pay  and collect the passport in 5 days’. ‘in 5 days’? I have to have it today as I’m leaving tomorrow’ I explain. ‘In 5 days’’ she doesn’t change her mind and ignoring me, she goes on to do her paper work. Suza tells Tomas to take my documents. 

Children in school

He comes back in a few minutes and tells me to pay for my visa and my passport will be ready today. I feel conflicted. What will I do if I pay and the nasty lady will change her mind and tell me to come back in 5 days? Tomas persuades me not to worry. The form is filled and the visa is paid. We  come back to the lady. ‘Please, be here on Monday (in 3 days’). Tomas goes there again and tells her off. Ok. We are to come back here at 2pm. I don’t know how he has done it but it seems to me that in this country female office workers prefer nice men for whom they can do everything. Unfortunately, I can have my visa extended only for 30 days (not for 90 days as I read at the official website). Willy-nilly I will have to leave Guatemala earlier.

We are going to the city centre. I’m sightseeing such a dangerous capital of Honduras. There aren’t many tourists here as I am being stopped by people at every stall or in every shop. Tegucigalpa is an attraction for me and I am an attraction for Tegucigalpa.

It’s not the end of my birthday entertainment. I’m going to the dentist. I am scared out of my wits as the dental office doesn’t look appealing. The equipment is old and the place is rather dirty than clean. And the service leaves much to be desired. It isn’t Europe. I am sitting in the dental chair. I have no choice. One of my tooth has been aching me for more than a month. I hoped it wasn’t so bad and I would visit a dentist in Poland. Unfortunately, my tooth didn’t want to wait. So I am at the Honduran dental office. Although this is my friends’ dentist. never before have I been so afraid. In Honduras, the hazard ratio for AIDS is quite high. Although the risk is higher at the coast but it doesn’t make me calmer. I am in panic when I see a big needle approaching my mouth. Those who know me know that I am not afraid of needles and painJ. This time it was different. I almost fainted when I imagined that needle being plunged into the unknown Honduran gums. I protested. The dentist tried to persuade me to have my tooth anaesthetised. I should have anaesthetised myself before I came to that place. I didn’t change my mind. She gave up. She said to me I had to have my tooth extracted. ‘What? What is she saying’ I thought. I was about to run away from the chair. I would rather kill my stomach with painkillers than let my tooth be pulled out. I compromised with her. A filling. She was drilling and texting at the same time. Tomas and Suza’s children were running around the office hitting me and the dentist. Her assistant was handing the tools with bare hands and eating lunch. And the only thing I wanted at that time was not to see any blood drop coming from my mouth. Fortunately, I didn’t and it wasn’t so painful. I was a tough girl and  survived.

When I was thinking of celebrating my birthday in Central America, I planned to do something extreme. The last thing I had expected was a visit to the dentist. It is impossible to plan and predict everything. If you ask me about the most extreme experience during my journey, my answer will be ‘a visit to the dentist in Honduras’. 

Parque Central in Tegucigalpa

The supermarket was the last part of my birthday celebration. I have always considered it my third least wanted place for celebrating birthday. (the first – immigration office, the second – dentist office)It was different this time. After spending a day in the dirty streets of the capital of Honduras and feeling unsafe and apprehensive, my visit to the shopping centre, where I drank coffee at Sturbuck’s and ate ice-creams,  was one of the nicest thing that happened to me that day.

Well, I wanted my birthday to be special and unique. And somehow it was like that. I spent it with the wonderful people and I am sure I will never forget that day.

Z czym kojarzą się wam urodziny? Jaka pierwsza myśl przychodzi Wam do głowy? Tort ze świeczkami, prezenty, przyjęcie niespodzianka, spotkanie z przyjaciółmi, uroczysta kolacja z bliskimi? Jeśli właśnie o tym pomyśleliście, to oznacza, że żyjemy w dwóch różnych światach. Urodziny to wizyta w urzędzie imigracyjnym, u dentysty, a także w ośrodku dla bezdomnych, porzuconych przez rodziców dzieci.

Tegucigalpa? – krzyczy mi do ucha, jak zwykle niezwykle pomocny bileter na terminalu w La Esperanzy. Potakuje głową. Chwyta mój plecak i już zaczyna taszczyć go do autobusu. Ale chwileczkę – krzyczę. – Chcę jechać, ale za jakieś dwie godziny – oznajmiam. No to, może pani zostawić plecak w biurze, będzie pani wygodniej zwiedzać, oznajmia mężczyzna. Jak ja kocham za to Amerykę Centralną. Oddaję plecak w ręce obcego mężczyzny i ruszam do centrum w poszukiwaniu bankomatu i jakiegoś drobiazgu dla ludzi, do których jadę w odwiedziny. A wybieram się do szwajcarskiej pary, którą spotkałam kilkanaście dni wcześniej, podczas mojego trekkingu w Parku Narodowym Celaque. Podczas naszej 15-minutowej rozmowy w lesie, obiecali mi pomóc z przedłużeniem wizy, z czego postanowiłam skorzystać. Miałam też wraz z nimi spędzić moje trzydzieste drugie urodziny. 

Ulice Tegucigalpy

Muszę wysiąść w Cologni San Miguel, informuję biletera, gdy przemieszcza się korytarzem w celu pobrania od wszystkich pasażerów należności za przejazd. Gdzie? – rozdziawia usta w zdziwieniu. Powtarzam. Ale ten autobus nie jedzie w tym kierunku, oznajmia. Jak to nie jedzie?! Jestem przerażona. Tomas, wyraźnie mi napisał, że 13 km przed stolicą znajduje się owo miejsce, w którym oni mieszkają. Kierowca też przed wyjazdem zapewniał mnie, że nie mam się czym martwić. Powtarzam mu, ze kierowca wie. Bileter jednak patrzy na mnie z coraz większym zdziwieniem i zaczyna się śmiać, przekonując że nie ma takiego miejsca. Nie rozumiem, dlaczego się śmieje. Wstaję gwałtowanie z fotela i biegnę do kierowcy. Czy jest pan pewien, że wie gdzie jest Colognia San Miguel?, pytam. Kierowca potakuje głową i znów każe mi się nie martwić. No więc się nie martwię, tylko zasiadam zrelaksowana w fotelu. I powstrzymuję się, by nie pokazać języka bileterowi, co miałoby oznaczać mniej więcej: „A nie mówiła”. Moja relaksacja trwa przez jakieś dwie godziny, do momentu, gdy słyszę pytanie kierowcy, zadane konfidencjonalnym tonem, wsiadającej właśnie do autobusy, kobiecie: „Czy wie pani gdzie niedaleko stąd mieści się Colognia San Miguel?” Robię wielkie, przerażone oczy. Kobieta zasiada w fotelu za mną. Nieśmiało więc upewniam się jej, o co pytał ją kierowca. Potwierdza mój dobry słuch. Niestety ona też nie wie, gdzie miejsce, do którego zmierzam, się znajduje. Pięknie, myślę, co teraz? Po pół godzinie kierowca krzyczy, że oto jesteśmy. Jest pan pewien, pytam, gdy wysiadając nie dostrzegam nic oprócz dwóch dwupasmowych ulic. To tutaj, przekonuje, tam jest tablica informacyjna, wskazuje miejsce, które minęliśmy. Ale tu nic nie ma, mówię. Ja nie wiem gdzie mam iść. Kierowca z pomocnikiem wysiedli z autobusu i drapią się w głowę. Widać, że nie chcą mnie tak zostawić. Dostaję nagle olśnienia. Mam numer telefonu do mojego znajomego, niemal krzyczę. Tylko że… nie mam telefonu, dodaję nieśmiało. Pomocnik wyciąga swój i wybiera numer. Podaje mi telefon. Tomas! Tomas!, drę się do słuchawki, bo dźwięki zagłuszają, mknące po drodze szybkiego ruchu samochody. Najpierw słyszę: To pomyłka, a potem cisza. Zaczyna się robić coraz ciekawiej. Autobus stoi na poboczu, wszyscy ludzie czekają, gapiąc się przez szybę na wariatkę-turystkę, która nie wie, dokąd ma jechać. Kierowca znów drapie się po głowie. Sprawdzam w innym miejscu nr telefonu, bo pamiętałam że Suza wspominała, iż z tym coś na wizytówce nie gra. Mam drugi, przestawione cyfry. Dzwonię jeszcze raz. Jest Tomas. Podaję słuchawkę pomocnikowi i Tomas tłumaczy, gdzie mają mnie wysadzić. Pakujemy się z powrotem wszyscy do autobusu. Po dziesięciu minutach jestem na miejscu. Odbiera mnie cała rodzinka, bo okazuje się, że moi gospodarze mają dwójkę dzieci. 

Uliczny sprzedawca

Colognia nie jest żadną dzielnicą jak myślałam wcześniej, ale terenem położonym w lesie, który należy do stowarzyszenia Girasol, organizującego obozy dla sierot. Suza i Tomas mieszkają w domu, należącym do organizacji. Przyjechali do Hondurasu ok 2,5 roku temu, by pomagać dzieciom. Suza częstuje mnie kolacją. Chcesz jeść, pić tu jest lodówka, bierz, co tylko potrzebujesz, instruuje mnie Tomas. Tu jest twój pokój. Prezentują mi plan dnia następnego. Z rana wizyta w miejscowej szkole, w Casa Alianza, która jest ośrodkiem, przeznaczonym dla dzieci i częścią większego projektu w całej Centralnej Ameryce, bym mogła poznać dzieciaki i to, czym się zajmują, a potem urząd imigracyjny. I choć w nocy znów gryzie mnie trochę jakieś robactwo, to zupełnie się tym nie przejmuję.

*

Chciałabym przedłużyć wizę, mówię do pani za biurkiem. Podaje mi papiery do wypełnienia, każe opłacić wizę i zgłosić się po odbiór paszportu za pięć dni. Jak to za pięć dni?! ale ja muszę już, bo jutro wyjeżdżam, tłumaczę. Za pięć dni powtarza i odwraca się do swoich papierków, nic nie robiąc sobie z mojej desperacji. Suza decyduje, żeby wysłać z moimi dokumentami Tomasa, który po chwili wraca i oznajmia, żebym poszła zapłacić i paszport będzie jeszcze dziś. Mam pewne obawy, bo co będzie, jeśli już zapłacę, a babeczka znów oświadczy, że mam wrócić za kilka dni. Tomas przekonuje, że jakoś to załatwimy. Zapłacone, papiery wypełnione, wracamy. Proszę wrócić w poniedziałek (za 3 dni). Tomas znów idzie i zaczyna nawijać makaron na uszy. Mamy się pojawić o 14 jeszcze tego samego dnia. Nie wiem jak on to zrobił, ale  najwyraźniej i tu panie w urzędach preferują miłych mężczyzn, dla których są w stanie zrobić wszystko. Niestety okazuje się, że wizę mogę otrzymać tylko na 30 dni, a nie jak czytałam wcześniej na stronie ambasady na kolejne 90 dni. Chcąc, nie chcąc będę musiała opuścić Gwatemalę wcześniej.

Dzieci w hondureńskiej szkole

Jedziemy do centrum. Zwiedzam tak groźną stolicę Hondurasu. Chyba faktycznie niewielu turystów tu się pojawia, bowiem w każdym sklepie, na każdym stosiku, na którym coś kupuję, choćby butelkę wody, ludzie zaczepiają mnie i pytają, z jakiego kraju jestem. Tegucigalpa jest dla mnie atrakcją, a ja jestem atrakcja dla Tegucigalpy.

Na tym jednak nie koniec urodzinowych atrakcji. Czeka mnie jeszcze wizyta u dentysty. Jestem przerażona, bo warunki w gabinecie różnią się drastycznie od tych, prezentowanych w gabinetach naszych stomatologów. Sprzęt pamięta raczej czasy Gierka (chociaż oni raczej nie maja pojęcia, co to oznacza), czystość tez raczej nie jest najmocniejszą strona tego miejsca, nie wspominając o profesjonalizmie obsługi. To jednak nie Europa i standardy tez raczej latynoamerykańskie. Siadam przerażona na fotelu. Nie mam wyboru. Jeden z moich zębów nie daje mi spokoju już od ponad miesiąca. Miałam nadzieję, że wytrzymam z nim do powrotu do Polski. Ja może i bym wytrzymała, ale mój ząb zaprotestował, a skoro tu mogłam udać się do dentysty, u którego leczą się moi wybawiciele, postanowiłam skorzystać z okazji. Chyba nigdy wizyta u stomatologa nie napawała mnie takich strachem. W Hondurasie AIDS jest bardzo dużym zagrożeniem. Wprawdzie w terenach nadmorskich, ale to wcale mnie nie uspokajało. Na wszelki wypadek postanowiłam później nie zaglądać w statystyki. Moje przerażenie przerodziło się niemal w panikę, gdy zobaczyłam w dłoniach pani stomatolog wielka igłę. Co, jak co, ale normalnie igły mnie nie przerażają (o czym niektórzy świetnie wiedząJ, na ból to ja jestem wytrzymała) z ta jednak było inaczej. Jak pomyślałam gdzie ta igła była, a raczej w czyje dziąsła mogła się wbijać, to prawie zemdlałam. Zaprotestowałam. Dentystka próbowała mnie przekonać, że ból będzie na tyle silny, że lepiej się znieczulić. Ja powinnam była porządnie się znieczulić zanim w ogóle zawitałam w tym gabinecie, przemknęło mi przez głowę. Prędzej jednak zrezygnowałabym z jakiegokolwiek zabiegu niż ze zrobienia zastrzyku. Poddała się. Zaczęła jednak przekonywać mnie, że musi mi wyrwać korzeń zęba. Co znowu?! Co ona wygaduje, myślałam i już przygotowywałam się do zniknięcia z fotela, stwierdzając, że jednak przeczekam na tabletkach przeciwbólowych te dwa miesiące. Może i żołądek mi wysiądzie, ale przynajmniej jakiegoś gorszego choróbska nie załapię.  Stanęło na plombie. Pani wierciła i borowała, w między czasie odpisywała na smsy. Dzieci Tomasa i Suzy biegały po gabinecie, trącając, co chwilę to mnie, to stomatolożkę. Pomocnica podawała wszystko bez rękawiczek, w między czasie spożywając lunch, a ja tylko wciąż modliłam się, by podczas przepłukiwania buzi wodą i wypluwania tego, co podczas borowania wewnątrz zostawało, nie zobaczyć nawet kropelki krwi. Nie zobaczyłam, ból nie był taki straszny, przeżyłam. 

Centrum stolicy

Myśląc o moich urodzinach w Ameryce Centralnej, planowałam, że muszę zafundować sobie ekstremalną przygodę. Nie tego się jednak spodziewałam. Życie nie zawsze toczy się tak, jakbyśmy tego chcieli. Jeśli zapytacie mnie o najbardziej ekstremalne przeżycie w podróży, odpowiem: wizyta u stomatologa w Hondurasie.

Na ostatek moich urodzin została wizyta w supermarkecie. Obok urzędu imigracyjnego i dentysty jest to trzecie z ostatnich miejsc, w których chciałabym spędzić urodziny. Tak generalnie. Tym razem jednak było inaczej. Po brudzie na ulicach i poczuciu zagrożenia, towarzyszącego podczas spacerów ulicami stolicy, pobyt w centrum handlowym, kawa w Sturbucksie i lody w jednej z sieci, była jedną z przyjemniejszych rzeczy tego dnia.

Chciałam by moje urodziny były wyjątkowe. Cóż, i na swój sposób były. Spędziłam je z wyjątkowymi ludźmi. I na pewno tych urodzin, nie zapomnę do końca życia.